محسن تیموری^۱، رضا وکیلی^۲،

^۱دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر، ^۲استادیار گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر
چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف دانه سویای برشته شده و متیونین بر عملکرد و صفات لاشه جوجه های گوشتی، آزمایشی با استفاده از سه سطح دانه سویای برشته شده (۰ و ۸ و ۱۲ درصد جیره) و دو سطح متیونین (نیاز جوجه گوشتی و ۱۰% مازاد بر نیاز) طراحی گردید. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی براساس مدل فاکتوریل ۲×۳ با استفاده از ۳۱۲ قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس ۳۰۸ به مدت ۴۲ روز در ۶ تیمار و ۴ تکرار انجام شد. جوجه­ها از روز اول روی بستر و با جیره­هایی که براساس احتیاجات سویه راس متوازن شده بودند، بطور آزاد تغذیه شدند. در پایان هر دوره (۱۰، ۲۴ و ۴۲ روزگی) افزایش وزن و مصرف خوراک اندازه­گیری و ضریب تبدیل غذایی محاسبه شد. در پایان دوره برای تعیین فراسنجه های خونی، نمونه خون گرفته شد سپس کشتار مطابق دستورالعمل­های بهداشتی انجام و لاشه ها جهت ارزیابی کیفیت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اگرچه افزایش سطح دانه سویای برشته شده بر میزان وزن بدن و رشد روزانه در کل دوره­ها معنی­دار نبود، اما تاثیر آن بر مقدار مصرف خوراک و ضریب تبدیل در دوره پایانی بسیار معنی­دار بود. افزایش سطح دانه سویا و متیونین، سبب کاهش بسیار معنی­دار وزن لوزالمعده شد (۰۱/۰> p) اما روی تری­گلیسرید،LDL  وHDL تاثیر معنی­داری نداشت. این تحقیق نشان داد که افزایش سطح دانه سویای برشته شده می­تواند به بهبود صفات عملکردی در جوجه­های گوشتی کمک نماید.

 

مقدمه

دانه سویای کامل نه تنها دارای پروتئین با کیفیت بالا است، بلکه به دلیل داشتن مقادیر زیاد روغن، توانایی تامین حجم عمده­ای از انرژی را دارد (۸). دانه سویا حاوی ۲۲-۱۸ درصد چربی و ۳۵ تا ۳۸ درصد پروتئین خام با قابلیت هضم ۸۸ درصد می­باشد(۴). دانه سویای خام حاوی فاکتورهای ضد تغذیه­ای و الیگوساکاریدهای غیر قابل هضم است و بازده خوراک را کاهش می­دهد(۳). دانه کامل سویا می­تواند با هدف حذف هزینه روغن­کشی و گنجاندن مکمل پروتئینی، جایگزین کنجاله سویا و روغن شود (۸). جیره­های با انرژی و پروتئین یکسان که حاوی دانه سویای کامل هستند، عملکرد بهتری نسبت به جیره حاوی کنجاله سویا و روغن دارند. یکی از روش­های فرآوری سویا، برشته کردن[۱] است (۱۳).

نتایج کوآرانتلی(۱۹۹۱) نشان داد هنگامی که ۱۰% جیره را دانه سویای فرآیند شده تشکیل دهد، ۳ درصد بهبود در محصول لاشه جوجه­های گوشتی حاصل می­شود (۱۰). همچنین سوبوح و همکاران گزارش کردند جایگزینی کنجاله سویا و چربی طیور با دانه سویا در جیره­های با انرژی و پروتئین یکسان، افزایش وزن بدن و بازده خوراک جوجه­های گوشتی را به ترتیب ۵/۲ و ۵/۵ درصد بهبود می­دهند (۱۴). افزایش میزان چربی جیره با تحریک ساخت اسیدهای صفراوی، موجب افزایش مصرف سیستئین در ساختمان تائوروکولیت می­شود، لذا متیونین با تبدیل شدن به سیستئین، مصرف می­گردد(۱). اگاندیپ و آدامز (۱۹۷۴) گزارش کردند در جیره­های حاوی سویای خام یا جیره هایی که دانه­های سویا در آن حرارت کمی دیده اند، مکمل نمودن دی–ال متیونین مفید است(۹). هدف این تحقیق بررسی عملکرد پرورش جوجه­های گوشتی با استفاده از دانه سویای برشته شده و دی–ال متیونین بود.

 

مواد و روش­ها

۳۱۲ قطعه جوجه خروس گوشتی  یکروزه سویه راس ۳۰۸ به ۲۴ گروه ۱۳ قطعه­ای با میانگین وزنی ۴۶ گرم تقسیم شدند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با مدل فاکتوریل ۲×۳ با ۶ تیمار و ۴ تکرار طراحی گردید. سه سطح دانه سویای برشته شده (۰،۸و۱۲درصد جیره) و دو سطح دی–ال متیونین (نیاز جوجه گوشتی و ۱۰% مازاد برنیاز) در نظر گرفته شد. دانه سویای برشته شده از شرکت تهران دانه تهیه و جیره­های غذایی مطابق پیشنهادات راس ۳۰۸ با محتوی انرژی و پروتئین یکسان برای دوره­های ۱۰-۰، ۲۴- ۱۱و ۴۲-۲۵ روزگی تهیه شد، آب و خوراک به طور آزاد در اختیار جوجه­ها قرار داده شد و برنامه روشنایی ۲۴ ساعته اعمال گردید؛ دمای سالن نیز در دامنه حرارتی ۲۲ تا ۳۲ درجه سانتیگراد تنظیم شد. شش تیمارآزمایشی شامل (۱) شاهد (براساس ذرت و سویا)؛ (۲) شاهد به­علاوه ۱۱۰ % نیاز متیونین سویه راس؛ (۳) ۸% دانه سویا برشته شده؛ (۴) ۸% دانه سویا برشته شده به­علاوه %۱۱۰ نیاز متیونین؛ (۵) ۱۲% دانه سویا برشته شده؛ و (۶) ۱۲% دانه سویا برشته شده به­علاوه ۱۱۰ % نیاز متیونین بودند. وزن کشی در پایان هر دوره انجام گرفت و مقدار خوراک مصرفی و ضریب تبدیل با محاسبه وزن تلفات تعیین شد. در انتهای ۴۲ روزگی و پس از ۸ ساعت گرسنگی از هر تکرار یک قطعه جوجه نزدیک به میانگین وزنی همان تکرار توزین، خونگیری و سپس کشتار گردید. سطوح سرمی تری گلیسرید ، LDLو HDL با دستگاه اتوآنالایزر[۲] با کیت پارس آزمون اندازه گیری شد. تجزیه لاشه به منظور توزین لوزالمعده، جگر، قلب و سنگدان، چربی حفره بطنی، بال­ها و ماهیچه ران و سینه جهت تعیین درصد از کل لاشه انجام شد. داده­ها با نرم افزارSAS (12) تجزیه و میانگین­ها با آزمون چند دامنه­ای دانکن مقایسه شدند.

 

نتایج و بحث

نتایج این مطالعه نشان می­دهد که سطوح مختلف استفاده از دانه سویای برشته شده در دوره آغازین، رشد، پایانی و در کل دوره بر وزن زنده و مقدار رشد روزانه اثر معنی­داری نداشت(جدول ۱). اگرچه جوجه­ها با افزایش سطح دانه سویای برشته شده، خوراک کمتری مصرف کردند. اما مقدار مصرف خوراک در دوره پایانی و ضریب تبدیل غذایی در دوره میانی و پایانی اختلاف معنی داری داشت (جدول ۱) و تاثیر آن در مراحل آغازین، رشد و کل دوره معنی­دار نبود. مقایسه میانگین­های ضریب تبدیل غذایی در دوره پایانی نشان داد بین تیمارهای حاوی سویای برشته شده و تیمار شاهد از نظر ضریب تبدیل خوراک اختلاف معنی­داری وجود دارد، از سوی دیگر افزایش درصد سویای برشته شده از ۸% به ۱۲% ضریب تبدیل خوراک را کاهش می­دهد. سطح متیونین در این مورد اختلافی ایجاد نکرد. بین تیمارهای حاوی یا فاقد سویای برشته شده در دوره پایانی، از نظر مقدار مصرف خوراک اختلاف معنی­داری مشاهده شد این نتیجه با تحقیق همیلتون و همکاران (۶) در جیره­های با انرژی و پروتئین یکسان که بخشی یا همه کنجاله سویا با دانه­های سویای برشته شده جایگزین شدند، مطابقت دارد که در آن مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی با افزایش سطح دانه سویا به طور معنی­داری کاهش یافت. هیچکدام از تیمارها روی تری­گلیسرید، LDL و HDL تاثیر معنی­داری نداشتند_. به نظر می­رسد برتری تیمارهای حاوی سویای برشته شده در دوره پایانی، به علت عمل آوری دانه سویا و افزایش قابلیت هضم بخش­های پروتئینی و چربی سویا باشد، از سوی دیگر آگونبیاد (۲۰۰۰) نشان داد که قابلیت هضم انرژی سویای فرآیند شده درسن ۵۳ روزگی نسبت به ۱۵ روزگی افزایش می یابد (۳۸۵۰ در مقابل kcal/kgDM 3250) (11).

بنابراین سطح دانه سویا در جیره می­تواند با بالا رفتن سن طیور افزایش یابد (همیلتون و مک نیون۲۰۰۰) (۵). همچنین والدروپ و همکاران گزارش کردند که با مصرف ۲۰% دانه عمل آوری شده نسبت به ۱۰% عملکرد مطلوب­تری حاصل شد به این دلیل که انرژی قابل متابولیسم حقیقی دانه سویای عمل آوری شده با استفاده از فرمول­های محاسبه شده انرژی، تخمین کمتری زده می شود وبدین ترتیب با مصرف دانه سویای فرآوری شده میزان انرژی خوراک مصرفی، بیشتر می شود(۱۵). نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش سطح سویای برشته شده تا ۱۲% جیره، عملکرد بهبود یافته و افزودن متیونین مازاد، علاوه بر مشارکت در پروتئین سازی، وزن لوزالمعده را کاهش و توان تولیدی جوجه ها را بهبود می دهد.

 

Effect of  roasted full-fat soybean and methionine on the                                                  performance of  male broiler chickens

1. Teimury¹, R. Vakili²
2. MSC Student of Islamic Azad University, kashmar branch,² Assistant Professor of of Animal Science Department, Islamic Azad University,kashmar branch

Abstract

In order to investigation the effects of different levels of roasted fullfat soybean and methionine on the performance of broilers,an experiment was conducted in a completely randomized design on the 312 one-day old broilers of male Ross strain with 6 treatment (three levels fullfat soybean 0,8,12 and two levels DL-methionine 100 and 110% Ross (2007)recommendation)and 4 replications(per replicate 13 broilers).The experiment period was 42 days(starter 0-10 , grower11-24 , finisher25-42)and diets were isocaloric and isonitrogenous. All birds were fed ad libitum with experimental ration. The same management system was adopted for all birds, reared in 24 floor pens on poultry house. Feed intake,weight gain and FCR were measured in the end any period. At the end of production period, broilers were weighted, taken blood samples(5^cc) were obtained and slaughtered.The results showed that although increase roasted fullfat soybean in the total periods had no significant effect on live weight and weight gain , but significantly affected FCR and feed intake at the finisher period(p<0.05). The increasing roasted fullfat soybean with methionine caused a significant decreasing in the pancrease weight (p<0.01) .but had no significant effect on the triglyceride,LDL and HDL. In conclusion, the results of the present study demonstrate that the inclusion of roasted fullfat soybean in broiler diet can be useful on growth performance.

 

Keywords : Roasted fullfat soybean , DL-methionine , performance , broiler

منابع

1. کلبی،د. (مترجم)پاسالار، پ. ۱۳۸۱٫ چکیده بیوشیمی، انتشارات دانشگاه تهران

۲   Anderson-Hafferman, J.C., Zhang, Y., Parsons, C.M. and Hymowitz, T. (1992)

Effect of heating on nutritional quality of conventional and Kunitz trypsin

Inhibitor free soybeans. Poultry Science 71: 1700-1709.

۳    Chon, C., N. Leske, and O. Akavanichan . 1990. Effect of oligosaccharide- free

soybean meal on true metabolizable energy and fiber digestion in adult roosters.

Poultry Science 69: 787-793.

۴    Gonzalo G. Mateos and Silvia Salado Animal Production DepartmentUniversidad

Politécnica Madrid.Recent Developments in The Use Of Fullfat Soybeans In Diets

For Poultry.

۵     Hamilton, R.M. and McNiven, M.A. (2000) Replacement of soybean meal with

roasted full fat soybeans from high-protein or conventional cultivars in diets for

broiler chickens. Canadian Journal of Animal Science 80: 483-488.

۶     Hamilton, W.E., and R. Sandstedt. 2000. Aproteolytic inhibiting substance in the

extract from unheated soybean meal and its effect upon growth in chicks. J. Biolo.

۱۶۱:۶۳۵-۶۴۲

۷     MacIsaac J. L, K. L. Burgoyne, D. M. Anderson ,1 and B. R. Rathgeber

Roasted Fullfat Soybeans in Starter,Grower, and Finisher Diets for Female Broiler

turkey Atlantic Poultry Research Institute. 2005 J. Appl. Poult. Res. 14:116–۱۲۱

۸     Monari, S. (1994) Fullfat soya handbook. American Soybean Association.

۹     Ogundipe, S.O. and Adams, A.W. (1974) Practical raw-soybean diets for egg-type

pullets. Poultry Science 53: 2095-2101.

۱۰    Quarantelli, A. 1991. Use of whole expanded soybeans in the feeding of broiler

chickens. Experimental contribution. Poultry. Abstr.

۱۱    Rosa Lázaro1, Gonzalo G. Mateos1, Mª Ángeles Latorre1 & Javier Piquer2Whole

soybeans in diets for poultryAmerican Soybean Association Rue du Luxembourg

۱۶ b 1000 Brussels, Belgium www.asa-europe.org

۱۲    Sas Institute.1991. Sas Users Guide.1990 de., SAS Institute Inc.,Cary, NC.

۱۳    Sell, J. (1984b) Use of extruded whole soybeans in turkey diets. Poultry Newsletter

۲:۳-۷٫ Iowa State University. Ames, United States.

۱۴   Subuh A.M.H., Motl M.A., Fritts C.A and Waldroup P.W. (2002). International

Journal of Poultry Science 1:09-12.

۱۵   Waldroup, P. W., and T. L. Cotton. 1974. Maximum usage levels of cooked full-fat

soybeans in all-mash broiler diets. Poultry Science. 53:677–۶۸۰٫

۱۶   Wiseman, J. (1994) Full fat soya, oils and fats in poultry nutrition. American

Soybean Association. Brussels, Belgium. 16 pp.

مقایسه تیمارها از لحاظ وزن لوزالمعده و صفات عملکردی  در دوره پایانی

وزن لوزالمعده (گرم)	ضریب تبدیل خوراک	مصرف خوراک	تیمارها
a  ۳۹۷۵/۷	a  ۲۹۷۵/۲	a  ۸۶۵/۱۶۶	۱: شاهد
ab7900/6	ab1133/2	ab400/157	۲: شاهد+۱۱۰ % نیاز متیونین
ab9325/6	bc9570/1	b 275/152	۳: ۸ % دانه سویا برشته شده
ab1000/6	bc9330/1	b 976/150	۴: ۸ % دانه سویا برشته شده+ %۱۱۰ متیونین
b  ۷۳۵۰/۵	c  ۸۳۱۳/۱	b 611/148	۵: ۱۲% دانه سویا برشته شده
c   ۹۶۰۰/۳	c  ۸۰۰۳/۱	b 077/148	۶: ۱۲% دانه سویا برشته شده+۱۱۰ % متیونین
۰٫۴۵۲۶	۰٫۰۸۷۳	۴٫۳۲۱۲	SE

a,b ، میانگین هایی با حروف متفاوت تفاوت معنی دار دارند.(P<0/05)