نقش پری بیوتیک ها در تغذیه طیور

پریبیوتیک ها و پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها و پریبیوتیک ها هر دو برای سلامت انسان مهم هستند. اما نقش های متفاوتی دارند:

پروبیوتیک ها: باکتری های زنده ای هستند که در غذاهای خاص یا مکمل ها یافت می شوند. آنها

می توانند فواید بیشماری برای سلامتی داشته باشند.

پریبیوتیک ها: این مواد از انواعی از کربوهیدرات ها می آیند (اغلب فیبر) که انسان نمی تواند هضم

شان کند. باکتری های مفید روده شما این فیبرها را می خورند.

دستگاه گوارش 

وظیفه دستگاه گوارش در طیور گرفتن غذا، عبور غذا از مجراى گوارش، هضم و جذب و بالاخره دفع مواد زائد است.

دستگاه گوارش از قسمت‌هایى اصلى و اعضاء ضمیمه تشکیل شده است . دستگاه گوارش ۲۰-۲۵ درصد وزن پرنده

را تشکیل میدهد و تنوع باکتریایی زیادی دارد، جمعیت میکروبی این دستگاه بسیار بالاست. در درون این دستگاه

میکروارگانیسم هایی زندگی میکنند که مزایایی برای سلامت و رشد میزبان دارند، این میکروارگانیسم ها را فلور

روده می نامند که تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند شرایط سالن، آنزیم، زمینه ژنتیکی، سن پرنده، تراکم گله، خوراک،

محدودیت غذایی، بستر، آنتی بیوتیک، عوامل بیماریزا، جنسیت پرنده و پری و پروبیوتیک ها می باشند.

بیماری و تغییرات تغذیه ای ممکن است روی جمعیت میکروبی در روده اثرگذار باشند، هر چند اکوسیستم باکتریایی

در میان گله ها مشابه هستند، تفاوتهای کمی و کیفی در بین آنها دیده میشود حتی اگر در یک پن پرورش یافته و

از یک منبع آب و غذا استفاده کنند.

میکروارگانیسم فلور گوارشی ممکن است در لومن روده قرار گرفته باشد که توسط لایه مخاطی که می تواند در

شکل گیری لایه های مهم سلولی نقش دارد منتقل شوند.

در دستگاه گوارش باکتری های گرم مثبت و گرم منفی زندگی می کنند. باکتری های گرم مثبت عمدتا شامل انواع

باکتری های بی هوازی مانند لاکتوباسیلوس ها، بیفیدوباکترها، کلسترودیوم پرفرینژنس می باشند که از چینه دان

تا قسمت انتهایی ایلیوم ساکن هستند. گرم مثبت ها معمولا غیر بیماریزا و مفید بوده بجز کلسترودیوم پرفرینژنس.

باکتری های گرم منفی بیماریزایی بالایی دارند و شامل اشریشیا کلی، سالمونلا، کامپیلوباکتر ژژونی می باشند.

فرض بر این است که میکروفلورای دستگاه گوارش طیور نقش چند بعدی دارد زیرا وظایفی مانند  دفع عوامل بیماریزا،

هضم، متابولیسم، تحریک سیستم ایمنی و سنتز ویتامین ها را بر عهده دارند.

در اولین روز زندگی جوجه ها عمده میکروفلورای سکوم شامل موارد زیر می باشد:

  • Enterobacteriaceae (انتروباکتریاسه)
  • Enterococcus  (انتروکوکوس)
  • Lactobacillus  (لاکتوباسیلوس)

در هفته دوم زندگی جوجه ها

  • Bacteriodes  (باکتروئیدس)
  • Eubacterium (یوباکتریوم)

آنتی بیوتیک ها

در بین سال های ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد در خوراک طیور برای کنترل بیماری های

پاتوژنیک (بیماریزا) و همچنین برای تولید موثر در دام رایج شد. در ایالات متحده مصرف سالانه ۱۱۴ میلیون کیلوگرم

آنتی بیوتیک گزارش شده است. فدراسیون اروپایی سلامت حیوانات گزارش داد که در سال ۱۹۹۹ حیوانات مزرعه ای

۴۷ میلیون کیلوگرم یا ۳۵ درصد کل آنتی بیوتیک هایی را که در اتحادیه اروپا تجویز شده بود را مصرف کردند.

فواید استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد(Antibiotic Growth Promoters=AGPs) را می توان در بهبود عملکرد

و کارایی، مراقبت در برابر میکروارگانیسم های بیماریزا و غیر بیماریزا، افزایش ۳ تا ۵ درصدی رشد و کارایی تبدیل

خوراک خلاصه کرد. اما استفاده بیش از حد و کنترل نشده AGPs مقاومت آنتی بیوتیکی را موجب شده است.

افزایش باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک در حال گسترش جهانی است، در حالیکه هنوز باکتری های Campylobacter

 و Salmonella تهدید غذایی برای مصرف کنندگان به شمار می رود.

با ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در برابر پاتوژن ها و باقی ماندن آنتی بیوتیک های محرک رشد در تولیدات طیور مانند

تخم مرغ و گوشت، محدودیت هایی برای استفاده از این مواد در نظر گرفته شد. ازاین رو در سال ۱۹۸۶منع مصرف

آنتی بیوتیک محرک رشد در سوئد اجرا شد و این ممنوعیت در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۶ اعمال شد.

هر چند که، از سال ۲۰۰۰ مصرف آن در اتحادیه اروپا محدود شده بود.

پری بیوتیک ها در تغذیه طیور

علاقه به میکروبیولوژی روده و استفاده از پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها در جیره در اواخر دهه ۱۸۰۰ و اوایل ۱۹۰۰

میلادی شکوفا شد. پری بیوتیک ها در تغذیه طیور ترکیبات خوراکی غیر قابل هضمی (کربوهیدراتهای زنجیره کوتاه

غیرقابل هضم) هستند که توسط آنزیم های حیوان هضم نمی شوند و بصورت مفید با تحریک انتخابی میزبان، فعالیت

یک یا تعداد محدودی از باکتری ها مانند بیفیدوباکترها و لاکتوباسیلوس ها را در روده تحت تاثیر قرار میدهند.

ویژگی پری بیوتیک ها در تغذیه طیور عدم جذب در قسمت های بالایی دستگاه گوارش، تنظیم سیستم دفاعی بدن

میزبان، مقاومت در برابر pH اسیدی، محرک رشد باکتری های مفید می باشد.

در جدول ۱ انواع پری بیوتیک ها در تغذیه طیور آورده شده است و پری بیوتیک هایی که با علامت نشان داده شده اند،

پری بیوتیک های رایج در صنعت طیور می باشند.

مکانیسم عمل پری بیوتیک ها در تغذیه طیور

– تولید اسیدهای چرب فرار کوتاه زنجیر (استات، پروپیونات و عمدتا بوتیرات) و در نتیجه کاهش pH. این اسیدهای

چرب فرار به عنوان منبع انرژی برای اپی تلیوم روده، موجب بهبود رشد پرز و توسعه کریپت و نیز تولید موسین

و tight junction می شوند.

– جلوگیری از چسبندگی میکروب های مضر به روده از طریق گیرنده های لکتین سطح پرزهای روده. پاتوژنها به

گیرنده های لکتین که شباهت زیادی به گیرنده های موجود در سطح پرز روده دارند، می چسبند و با چسبیدن به

این گیرنده های لکتین از تماس آنها با پرزهای روده ممانعت به عمل می آید.

– کمک به جذب مینرال ها. همانگونه که میدانیم اسید فایتیک موجود در غلات با باند شدن با یونهای مثبت مانند

کلسیم، منیزیم، روی و مس موجب کاهش دسترسی آن ها می شود. اسیدهای چرب فرار تولید شده توسط

پری بیوتیک ها در تغذیه طیور موجب کاهش pH و افزایش فراهمی مواد معدنی میشوند. اسیدهای چرب تحریک

آنزیم فیتاز را نیز موجب می شود و با این کار یونهای مثبت از فیتات رها شده و در دسترس پرنده قرار می گیرند و

به دنبال آن افزایش نفوذ پذیری در روده و کاهش مقاومت الکتریکی را در پی خواهد داشت.

– مهار کلونیزاسیون میکروب های مضر. به علت شباهت بین پری بیوتیک ها و سطح کربوهیدرات ها، باکتری ها بجای

باند شدن با سطح کربوهیدرات با پری بیوتیک ها باند شده و در نتیجه از کلنی شدن میکروبها ممانعت به عمل خواهد آمد.

اختلافات قابل توجه در مورد استفاده از پری بیوتیک ها در تغذیه طیور

این اختلافات در برخی آزمایشات گزارش شده که میتواند به علت:

  • وضعیت فیزیولوژیکی پرنده
  • مناطق آلوده هچری
  • تعادل میکروبی در روده حیوانات
  • تعامل نامطلوب بین مواد غذایی مختلف مانند اولیگوساکاریدها، کوکسیدیواستات ها و پری بیوتیک ها در تغذیه طیور
  • ساختار و ترکیب شیمیایی مختلف پری بیوتیک های استفاده شده
  • حالت اجرا و مدت زمان انجام درمان (آزمایش)
  • دز مواد فعال بیولوژیکی
  • مقدار آب و خوراک دریافتی
  • کیفیت آب

نتیجه گیری:

به طور خلاصه مصرف پری بیوتیک ها در تغذیه طیور باعث موارد زیر خواهد شد:

– بهبود پارامترهای عملکرد رشد

– افزایش باکتری های مفید (لاکتوباسیلوس ها و بیفیدوباکترها)

– حذف پاتوژنهایی مانند Salmonella و coli  در جوجه ها

– بهبود سلامت دستگاه گوارش

– بهبود سیستم ایمنی

– بهبود جذب مینرال ها

– تولید اسیدهای چرب فرار (استات، پروپیونات و بوتیرات)



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *