سیستم ایمنی خط دفاعی بدن در مقابل پاتوژن ها مانند ویروس ها یا باکتری ها است . دستگاه ایمنی شامل سلول های دفاعی

و مکانیسم های مستقل از سلول است . سلول های ایمنی دو دسته کلی دارند :

۱٫ سلول های ایمنی ذاتی مانند ماکروفاژها ، نوتروفیل ها و … که به صورت غیر اختصاصی عمل می کنند

۲٫ سلول های ایمنی اکتسابی مانند سلول های B و T که اختصاصی تر عمل می کنند ولی عملکرد آن ها با تاخیر بیشتری نسبت به دسته اول آغاز می شود .

تغذیه سالم و متوازن برای تنظیم فعالیت صحیح هر موجود و سیستم ایمنی موثر آن ضروری است .

چندین عامل تغذیه ای بعنوان فاکتور های تنظیم کننده فعالیت ایمنی بدن شناخته شده اند .

از آن جمله می توان به ریز مغذی ها مثل ویتامین دی یا مواد مغذی پرنیاز مانند اسیدهای چرب اشاره کرد .

مکانیسم اثر اسید های چرب دارای چند پیوند غیراشباغ سال هاست که مورد بررسی قرار گرفته است

و در میان این اسیدهای چرب نقش انواع اسید چرب امگا-۳ از جمله آلفا لینولنیک اسید ( ALA ) ،

ایکوزاپنتانوئیک اسید ( EPA ) و دکوز اهگزانوئیک اسید ( DHA ) بیشتر مورد توجه واقع شده اند .

آلفا لینولنیک اسید در دانه ها و مغزهای گیاهی یافت می شود . در حالیکه EPA و DHA بیشتر در روغن ماهی یافت می شوند.

اثر اسیدهای چرب امگا-۳ بر عملکرد ماکروفاژها

ماکروفاژها می توانند الگوهای مولکولی پاتوژن ها را به کمک TLR ها تشخیص داده و فرایند پاکسازی

پاتوژن ها را با بلعیدن آن ها و ترشح مولکول های ضد میکروب مانند رادیکال های آزاد اکسیژن شروع کنند.

در مرحله بعد پپتیدهای آنتی ژنی تولی می کنند تا این سلول های پاتوژن را به سلول های ایمنی اکتسابی معرفی کنند .

از سال ها پیش اسیدهای چرب امگا-۳ بعنوان افزایش دهنده توان ایمنی سازی ماکروفاژها معرفی شده است :

تولید و ترشح سیتوکین و کیموکین ها ، بهبود ظرفیت بلع مهاجم ( فاگوسیتوزیس )

و قطبی کردن ماکروفاژهای مورد نظر برای هدف.

حضور اسیدهای چرب امگا-۳ ( EPA و DHA ) منجر به افزایش بیان ژن های ترشح کننده سیتوکین ها و کیموکین ها می شود .

امگا-۳ ها ( EPA و DHA ) می توانند مقدار تولید رادیکال های آزاد اکسیژن تولیدی توسط نوتروفیل ها را افزایش دهند .

مدارکی موجود است که نشان می دهد منابع اسیدهای چرب امگا-۳ باعث تبادل بهتر پیام های عصبی در سیستم اعصاب مرکزی می شود.

در مطالعه ای که توسط مرکز پزشکی دانشگاه نبراسکا انجام شده مشاهده شده است که حضور اسیدهای چرب امگا-۳ ،

التهاب و مشکلات ناشی از بیماری برونشیت مزمن را کاهش می دهد و بیمار رو به بهبودی می رود .

در حالیکه بالا بودن سطج امگا-۶ خوراک موجب افزایش التهاب و کاهش عملکرد ریه می شود .

منابع امگا-۳

منابع گیاهی امگا-۳ دارای مقادیر بسیار زیادی آلفا لینولنیک اسید ( ALA ) هستند ولی آنچه به عنوان منابع موثر امگا-۳

در بدن اهمیت دارد و بدن ما قادر به سنتز آن نیست ، دو اسید چرب دیگر امگا-۳ یعنی EPA و DHA هستند که تنها در منابع دریایی یافت می شوند .

بدن انسان و حیوانات قابلیت تبدیل این اسیدهای چرب را به مقدار بسیار کمی از ALA دارد .

به همین دلیل تامین نیازهای اسیدهای چرب غیر اشباع ضروری ( EPA و DHA ) ضروری است .

امگا-۳ های ضروری به مقدار کمی در چربی های حیوانی غیر دریایی وجود دارند ولی برای تامین نیاز بدن باید حتما از غذاهای

دریایی یا مکمل های بر پایه آن ها استفاده کرد .

می توان بعضی مواد خوراکی مانند تخم مرغ را با امگا-۳ غنی سازی کرد . برای مثال :

خوراندن روغن های ماهی بر پایه سالمون مانند ” سالومگا ” به مرغ های مادر می تواند پروفایل اسیدهای

چرب تخم مرغ را به سمت مقادیر بالاتر EPA و DHA سوق دهد و از این جهت باعث بهبود باروری تخم مرغ هایی شود

که به جوجه کشی می روند . اگر این مکمل ها به مرغ ها تخم گذار خورانده شود امگا-۳ موجود

در تخم مرغ مورد مصرف انسان افزایش می یابد و عملکرد دستگاه ایمنی بهبود می یابد .