عمولا فعالیت های معمولی و تکراری شیردوشی را بر اساس ترجیحات، طرح یا نوع سالن شیردوشی،

تعداد گاوها، تعداد دوشنده ها و اهداف کیفی مان تعیین می کنیم ولی این یک کار مشترک بین

تکنسین های شیردوشی، گاودار و مدیر می باشد.

بسیاری از اوقات این سه شخص یک نفر می باشد. دوشنده ها بیشترین تاثیر را در دستیابی به اهداف

کیفی شیر تعیین شده توسط کارشناسان دارند. بنابراین نتیجه کار هر کسی در اجرای روزمره های

شیردوشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

۱- انجام علمیات شیر دوشی در سالن

کارهای روزمره شیردوشی از اولین تماس با گاو یعنی هنگام حرکت از جایگاه به سالن شیردوشی

شروع می شود. برخوردهای غلط با گاو در سالن شیردوشی می تواند داستان پایین نیامدن شیر و

باقی ماندن شیر در پستان را به وجود آورد.

بیست تا سی دقیقه طول می کشد تا یک گاو بعد از یک برخورد نامناسب به حالت طبیعی برگردد.

وقتی گاوها وارد سالن شیردوشی می شوند عملیات پیش دوشی به چهار منظور روی آنها انجام می شود،

تمیز کردن، ضد عفونی سرپستانک، تشخیص ورم پستان و تحریک.

هیچ”کلید طلایی” برای کارهای روزمره سالن شیردوشی وجود ندارد ولی چند فراسنجه مهم باید در

روزمره های شیردوشی رعایت گردند.

– روزمره های سالن شیردوشی

پرورش، دو هدف تشخیص شیرهای غیرطبیعی و تحریک گاو را دنبال می کند. پیش دوشی تنها راه

تشخیص دیداری شیر غیر طبیعی در طول کل فرآیندهای پیش از دوشش می باشد. سرپستانک ها

و انتهای آنها باید تمیز شوند. تمیز کردن انتهای سرپستانک برای کیفیت شیر و سلامت انتهای سرپستانک

مهم است. در همه روش های تمیز کردن، اگر سرپستانک و انتهای آن از فضولات پاک شده باشند زمان

کمتری صرف تمیز کردن آنها می شود. تمیز کردن سرپستانک های کثیف زمان زیادی می برند.

استفاده از یک روش پیش غوطه ورسازی موثر در پیشگیری از ورم پستان محیطی مفید است.

غوطه ورسازی سرپستانک به عنوان یک فرآیند ضدعفونی و نه یک روند بهداشتی رواج یافته است. بنابراین

در غوطه ورسازی سرپستانک های آلوده به فضولات، هدف ضدعفونی حاصل نمی شود. سرپستانک هایی

که به میزان زیادی آلوده اند باید با یک دستمال یک بار مصرف قبل از پیش غوطه وری سازی تمیز شوند.

زمان بندی باید برای هر عملی در سالن شیردوشی مدنظر قرار گیرد. ترتیب و پیوستگی از یک گاو تا گاو

دیگردر فعالیت های شیردوشی مد نظر قرار گیرد. ترتیب و پیوستگی از یک گاو تا گاو دیگر در فعالیت های

شیردوشی یک ضرورت است. بنابراین کامل بودن فرآیندهای پیش دوشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اگر یک دوشنده در طول فرآیند شیردوشی کار خود را انجام ندهد، کل زمان دوشش به طور کلی و برای هر

گاو متفاوت خواهد بود.

هنگامی که گاوها دو بار در روز دوشیده می شوند. وقفه بین تحریک تا وصل خرچنگی باید ۶۰ تا ۹۰ ثانیه

باشد و اگر سه بار در روز انجام می شود این زمان باید ۹۰ تا ۱۲۰ ثانیه باشد. این موضوع مهم است که

اطمینان حاصل کنیم که گاوها در نوبت شیردوشی زمان وقفه یکسانی داشته باشند.

۲- کیفیت کار

وقتی خرچنگی ها وصل می شوند، تلاش شما برای ارتقاء کیفیت شیر هنوز تمام نشده است. هم ترازی

خرچنگی ها یکی از مواردی است که بیشترین غفلت در مورد آن صورت می گیرد. اگر خرچنگی تراز نباشد

لاینرها لیز می خورند و انحرافات خرچنگی افزایش می یابد. این موضوع می تواند باعث یک خروجی غیر

یکنواخت شود. خرچنگی باید به صورت کاملا عمود بر پستان و به شکل چهار گوش و موازی با کف جایگاه

وصل شوند. وقتی لاینر لیز می خورد، یک مکش ناخواسته هوا (برگشت هوا به داخل پستان) در دستگاه

صورت می گیرد این مکش باعث تشکیل ذرات معلق می شود که می تواند باکتری ها را وارد مجرای آن

سرپستانک و سایر سرپستانک ها کند و متعاقب آن ورم پستان را ایجاد کند.

بطور مرتب خرچنگی ها را بررسی کنید و به صدای آنها گوش بدهید تا اطمینان حاصل کنید که همه آنها به

درستی نصب شده اند. در طول فرآیند شیردوشی، وصل خرچنگی هر گاو باید بررسی شود.

تنظیمات جدا کردن مناسب دستگاه نیز یکی از جنبه های فرآیند شیردوشی است که نباید نادیده گرفته شود.

وقتی خرچنگی بدون جریان شیر متصل باشد می تواند مشکلات مربوط به سرپستانک را ایجاد کند. از تنظیم

دستی دستگاه شیردوشی باید تا حد امکان جلوگیری گردد. یادتان باشد که اگر کارگران شیردوش، خرچنگی ها

را دیر جدا کنند، منجر به بروز مشکلات سلامتی در گاو می شوند.

پس غوطه ورسازی با یک ماده غوطه ورسازی تائید شده به حفاظت از انتهای سرپستانک تا موقعی که بسته

شود کمک می کند و پس غوطه ورسازی برای کنترل ارگانیسم های مسری مسبب ورم پستان به کار می رود.

کاربرد پس غوطه ور سازها همراه با نرم کننده ها می تواند سلامتی پوست سرپستانک را افزایش دهد و خطر

کلونی شدن باکتری ها در پوست سرپستانک را کاهش دهد.

برگشت گاوها به جایگاه آخرین عمل می باشد. مسیر رفت و آمد گاوها به سالن و از سالن را تمیز کنید تا پستان

گاو به فضولات در طول حرکت آلوده نشود.

اطمینان حاصل کنید که استال های گاوها هنگام برگشت تمیز و خشک هستند. خوراک تازه پس از برگشت

گاوها باید در آخور موجود باشد تا آنها بایستند و قبل از بسته شدن سرپستانک دراز نکشند.

۳- نمره دهی

آموزش کارگرهای شیردوشی و پیگیری آنها برای هر برنامه موفق کنترل کیفی شیر لازم است. اغلب کارهای

روزمره  شیردوشی در یک جلسه کوتاه آموزش داده می شوند. وقتی کارهای روزمره شیردوش تغییر می کنند،

تغییرات ایجاد می شوند و تغییرات عادت های جدید را به وجود می آورند. کارگر اگر نتیجه کارش را نبیند،

تشخیص نمی دهد که آیا وظیفه ی خود را بدرستی انجام داده و آیا کار آنها نتیجه مثبتی داشته است یا نه.

کارگرهای شیردوش را از نتایج کارشان باخبر سازید تا مراحل پیشرفت خود را ارزیابی کنند و حتی به عنوان

یک برنامه تشویقی برای افرادی که در ارتقاء کیفیت شیر نقش دارند از این نتایج استفاده شود.

پیگیری مورد کار شیردوش ها فراتر از برگزاری جلسات کارگران شیردوش و بحث در مورد گزارش آخرین کیفیت

شیر است. پیگیری یعنی اینکه مدیر برای مشاهده کارهای روزمره شیردوشی در سالن شیردوشی زمان

صرف کند. مشاهده حضوری در سالن این امکان را فراهم می کند که به طور مثال تشخیص دهیم در سالن

به دستمال بیشتری نیاز داریم، فشردگی گاوها در سالن انتظار دوشش زیاد است و یا آب زیادی در سالن

مصرف می شود. یک جلسه آموزش یک یا دو ساعته برای آموزش صحیح کارهای روزمره شیردوشی مورد نیاز

است. به کارگران شیردوشتان ثابت کنید که شما همکار آنها هستید نه مربی آنها. افراد کلید موفقیت کارهای

روزمره شیردوشی هستند. کارهای روزمره شیردوشی بخشی است که افراد بیشترین کنترل را روی آن دارند،

در این حالت بیشترین دامنه تفاوت عملکرد شیردوشی مربوط به عملکرد کیفی کارگر و نوبتهای کاری آنان است.

طرح سالن شیردوش، نوع سالن، تعداد گاوهایی که دوشیده می شوند، تعداد کارگران و اهداف کیفی شیر همه

روی کارهای روزمره شیردوشی تاثیر دارند.

وقتی کیفیت شیر مورد نظر شما ایجاد شد، آسان تر است که همان جا بمانید تا این که از آن هدف فراتر بروید.

نوآوری در کارهای روزمره شیردوشی در صورتی بهترین عملکرد را ایجاد خواهند کرد که از طرف مدیر و کارگر هر

دو مورد پذیرش قرار بگیرند.

۴- ۵ اشتباه رایج  شیردوشی در گاو های شیری

پایین بودن شمار سلولی (SCC) شیر گاو شیری :با بهبود کیفیت شیر ، طولانی شدن عمر مصرف شیر و

بدست آوردن پنیر بهتری از این شیر ، افزایش تولید گله ، کاهش هزینه های دارو و هزینه دامپزشکان ،

بستگی نزدیک دارد. شرکت های فرآوری فرآورده های شیری روی این که شمار سلولی شیر تانک دامداری

باید پایین باشد پافشاری می کنند. در بسیاری از گاوداری ها ، علت بالا بودن شمار سلولی شیر گله را

می توان در شیردوشی پیدا کرد . پنج اشتباه عمده که باید برای پایین نگه داشتن شمار سلولی شیرگله

از آنها در شیردوشی پرهیز کرد در زیر گفته می شوند.

۱ – دوشیدن سر پستان های کثیف یا خیس

سر پستان های که به خوبی پاکیزه نشده اند ، یا به خوبی خشک نشده اند ، می توانند سبب گرفتاری

بیماری ورم پستان شوند و شمار سلولی شیر را بالا ببرند ،شعار شیردوش ها باید این باشد ، « ما سر

پستان های پاکیزه و خشک را می دوشیم » .

نخستین گام در پاکیزگی سر پستان ها این است که گاوها پیش از آمدن به شیردوشی هرچه پاکیزه تر

باشند. گاو های شیری پاکیزه در تماس با باکتری های محیطی کمتری هستند و سر پستان هایشان

آسان تر پاکیزه می شوند. اگر می بینید که سر پستان های تعداد بالایی از گاوها نیاز به شستن دارند ،

بهتر است به سراغ بهاربندها و خوابگاه آنها بروید و مدیریت این جاها را بررسی کنید. مصرف آب در

شیردوشی می باید در کمترین اندازه ممکن نگه داشته شود. اگر ناگزیر از شستن سرپستان ها هستید ،

تنها باید سرپستانها را بشویید، نه خود کارتیه ها را و هر گونه قطره های آب روی کارتیه ها در موقع دوشش

به درون پستان کشیده می شوند و کارتیه دچار ورم می شود و بار باکتری شیر را هم بالا می برد.

همه سرپستان ها می باید به خوبی خشک شوند ، به ویژه نوک آنها ، هرگز از یک دستمال برای خشک

کردن سرپستانهای دو گاو استفاده نکنید. هنگام خشک کردن ، همه آلودگی های سرپستان می باید با

آرامی و چرخش دستمال زدوده شوند. آب باقی مانده در نوک سرپستان ها به آسانی در موقع شیردوشی ،

به درون سرپستان ها راه می یابد و باکتری ها هم به همراه آنها وارد خواهند شد.

۲ – ضدعفونی پیش از دوشش

ضدعفونی پیش از دوشش سر پستانک ها ، یک استراتژی مدیریتی آزموده و اثبات شده برای پیشگیری

از ورم پستان است. ضدعفونی پس از دوشش هم ، به همین اندازه اهمیت دارد. متاسفانه بی توجهی

به این که پیش از دوشش ، می باید سرپستان ها به خوبی با مایع ضدعفونی کننده پوشیده شوند در

بسیاری از دامداری ها سبب افزایش ورم پستان گله می شود.

– مایع ضدعفونی کننده می بایستی ۳۰ ثانیه روی پستان ها بر جای بماند و سپس سرپستان ها را خشک کنند.

– ضدعفونی کردن سر پستان ها پس از دوشش نیز می تواند به کنترل ورم پستان مسری و جدید کمک کند.

– ضدعفونی کردن پیش از دوشش و پس از دوشش ، با یک مایع ضدعفونی کننده کارآمد باید به گونه ای

انجام شود که دست کم ۳/۴ طول سرپستان در ماده ضدعفونی کننده عرقه شود.

فنجان ضدعفونی کننده (dip cup) باید پاکیزه نگهداری شود. در برخی از دامداری ها که ماده ضدعفونی کننده

را با اسپری به سرپستانها می پاشند ، می باید دقت کنند که ماده ضدعفونی کننده همه جای سرپستان را

پوشش می دهد. برای این که درستی ضد عفونی کردن را آزمایش کنید می باید بی درنگ پس از ضدعفونی

کردن ، سرپستان های برخی از گاو ها را با کاغذ حوله ای آزمایش کنید. هدف این است اثر مایع ضدعفونی کننده

از همه جای سرستان روی کاغذ حوله ای بماند.

۳ – زود یا دیر زدن خرچنگی به سر پستان ها

به موقع زدن خرچنگی به سرپستان ها یک کار حساس در روند پوشش خوب گاو است .

اگر پس از تحریک و آماده سازی پستان برای دوشش ، بسیار زود خرچنگی را به سر پستان ها بزنیم ممکن است

گاو شیری همه شیر خود را به آسانی رها نکند و مقدار شیری که می دوشیم کاهش یابد.

اگر بسیار دیر خرچنگی را بزنیم ، سبب می شود که کار دوشش طولانی تر شود و پستان بیش از اندازه دوشیده شود.

۶۰ ثانیه از آغاز آماده سازی پستان برای دوشش طول می کشد تا تراوش هورمون «اوکسی توسین _Oxytocin »

به اوج خود برسد بنابراین ،خرچنگی ها باید در فاصله ۶۰ تا ۹۰ ثانیه پس از آماده سازی پستان برای دوشش زده شوند.

هماهنگی میان زدن خرچنگی و رها شدن شیر ، کمک می کند که مطمئن شویم خرچنگی هنگامی زده شده است که

جریان شیر از پستان در بالاترین سطح قرار دارد.

۴ – انتقال آلودگی با دست های آلوده

باکتری های مسری ، مانند استافیلو کوکوس اورئوس ممکن است روی دست های شیردوش ها به سر برند

و هنگام شیردوشی به پستان ها منتقل شوند. کمترین کار این است که کارگران شیردوش ، پیش از شروع به کار ،

دست های خود را به خوبی با آب گرم و صابون بشویند .اما چون احتمال اینکه باکتری ها به سطح دستکش بچسبند

کمتر است ،بهتر است که کارگران شیردوش از دستکش های نیتریل و یالاتکس بپوشند.

این کار ، سبب می شود که انتقال باکتری ها با دست کارگران به گاوها به حداقل برسد و دست کارگران نیز آسیب نبیند.

در جریان شیردوشی نیز می توان دستکش ها را با یک ضدعفونی کننده مناسب ، بهتر از دست ها ، ضدعفونی کرد.

چه کارگران دستکش بپوشند و چه نپوشند ، می باید دست ها را در طول شیردوشی چندین بار به خوبی بشویند.

۵ – بیش از اندازه دوشیدن

می باید مواظب بود گاوها بیش از اندازه دوشیده نشوند. دوشیدن بیش از اندازه سبب می شود که لاینرها به پایین بلغزند

و به نوک سرپستان ها آسیب زده شود .نوک سرپستان آسیب دیده بیشتر آماده ورم پستان خواهد بود.

اگر از جداکننده اتوماتیک استفاده می شود باید مواظب بود که به خوبی تنظیم شود و بیش از اندازه روی پستان بر جای نماند .

می باید از وسوسه این که لاینرها را دوباره پس از جداشدن به سر پستان ها بزنید ، پرهیز کنید. گاوهای که پستان آنها به

خوبی برای دوشیدن آماده شده و لاینر ها به درستی به سر پستان های آنها زده شده است نباید شیر اضافی در پستان آنها

باقی بماند که نیاز به دوشیدن دوباره داشته باشد.

 زیانی که از دوشیدن بیش از اندازه به پستان زده می شود بیش از سود احتمالی آن خواهد بود.