کاربرد های توس بایندر در خوراک دام و طیور

بنتونیت‌های سدیم و کلسیم، در بیشتر موارد برای تولید خوراک‌های حیوانی به کار می‌روند. بنتونیت سدیم دارای ظرفیت بافری می‌باشد که نقش مهمی در تغذیه نشخوارکنندگان ایفا می‌کند. بطور کلی بنتونیت دارای اثرات بسیاری در تغذیه دام از قبیل بهبود دهنده شرایط تخمیر در شکمبه، جذب پروتئین محیط، بهبود تولید و بازده غذایی، بهبود متابولیسم نیتروژن در شکمبه و کاهش عوامل بیماری‌زا در روده و جاذب آفلاتوکسین مواد خوراکی می باشد .

با بررسی اثر بنتونیت سدیم و بی‌کربنات سدیم بر عملکرد پروار و خصوصیات مدفوع گوساله‌های نر هلشتاین گزارش کردند که افزودن چهار درصد بنتونیت سدیم اثر معنی‌داری در بهبود میزان افزایش وزن، میزان خوراک مصرفی، ضریب تبدیل خوراک و نمره مدفوع در مقایسه با گروه شاهد و گروه دریافت کننده بی‌کربنات سدیم داشت.

یکی از راه‌های بهبود بازده غذایی دام‌های کشور بخصوص گوساله‌های پرواری، استفاده بیشتر از مواد متراکم در جیره دام‌ها می‌باشد. در صورتی که بتوان با استفاده از مواد قابل دسترس،  عوارض سوء ناشی از مصرف زیاد مواد متراکم در جیره گوساله‌های پرواری را به حداقل رساند، شرایط تخمیر در شکمبه و بازده خوراک بهبود پیدا می‌کند. از این مواد می‌توان به مواد افزودنی معدنی مانند بنتونیت و زئولیت به دلیل داشتن خصوصیات بافری و قدرت  تبادل کاتیونی اشاره کرد .

گزارش کردند که استفاده از دو درصد بنتونیت فرآوری شده و نشده یا کولینوپتیولیت تأثیری بر غلظت نیتروژن آمونیاکی حاصل از سطوح مختلف پروتئین قابل تجزیه در شکمبه در شرایط آزمایشگاهی نداشت اما چهار درصد آن به طور مؤثری غلظت نیتروژن آمونیاکی را خصوصاً در ساعات اولیه پس از انکوباسیون کاهش داد و این اثر با بالارفتن میزان تجزیه پذیری پروتئین بیشتر شد. به این ترتیب استفاده از چهار درصد بنتونیت فرآوری شده یا کولینوپتیولیت را برای جلوگیری از مسمومیت آمونیاکی در نشخوارکنندگان توصیه کردند.

بنتونیت از طریق مداخله در حرکت پروتوزوآهای مژک دار، فعالیت آن‌ها را کاهش می‌دهد. بنتونیت به دلیل داشتن سطح گسترده و وجود بار الکتریکی در این سطح، نرخ دستگیری باکتری‌ها را توسط پروتوزوآها کاهش می‌دهد و بنابراین جمعیت باکتریایی و قارچی را در مایع شکمبه افزایش می‌دهد .

بر اساس تحقیقات انجام شده، بنتونیت با جذب اسیدهای آمینه آزاد، آن‌ها را از معرض تخمیر شکمبه‌ای دور نموده و به این طریق سبب می‌شود که بهتر در دسترس دام قرار گیرند. علاوه بر این بنتونیت قادر به محافظت پروتئین جیره، از تاثیر آنزیم‌های تجزیه کننده پروتئین است . همچنین با اضافه کردن ٣ و۶ درصد بنتونیت به کنسانتره، فعالیت تخمیری شکمبه بهبود پیدا کرد .

 در آزمایشی جایگزینی پروتئین کنجاله سویا همراه با بنتونیت سدیم، به جای آرد ماهی در جیره نشان داد که اضافه کردن بنتونیت سبب بهبود معنی‌دار در افزایش وزن روزانه و خوراک مصرفی می‌شود.

بنتونیت سدیم توانایی بالایی برای جذب آفلاتوکسین‌ها دارد و برای سم‌زدایی خوراک آلوده به قارچ در برخی مناطق استفاده می‌شود. در تغذیه دام، بنتونیت‌ به عنوان محافظت‌کننده دستگاه گوارش عمل می‌کند و با باند کردن آفلاتوکسین‌های موجود در دستگاه گوارش، جذب آن‌ها را در اندام‌ها کاهش می‌دهد .

در آزمایش هوف و همکاران (۱۹۹۲) کاهش در سطح پروتئین سرم و آلبومین هنگام آلودگی به آفلاتوکسین مشاهده شد. این اثر به طور معنی‌داری با افزودن ۵ درصد آلومینوسیلیکات هیدراته به جیره کاهش یافت. اثرات حفاظتی ایجاد شده توسط آلومینوسیلیکات هیدراته به سبب تشکیل پیوند قوی بین آلومینوسیلیکات‌ها و آفلاتوکسین B1  باشد و در نتیجه قابلیت دسترسی آفلاتوکسین B1  در حضور آلومینوم سیلیکات کاهش می‌یابد .

روزا و همکاران (۲۰۰۱) گزارش کردند که افزودن ۳/۰ درصد بنتونیت سدیم به جیره، اثرات منفی ۵ میلی گرم آفلاتوکسین B1 را به ازاء هر کیلوگرم جیره کاهش داد. تشکیل کمپلکس پایدار بین بنتونیت و آفلاتوکسین B1  قادر به جلوگیری از جذب آفلاتوکسین B1 در روده بود.

خادم و همکاران (۲۰۰۷) عملکرد بره‌ها را وقتی ۲ یا ۴ درصد بنتونیت سدیم دریافت کردند، مورد بررسی قرار داده و بهبود مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک را گزارش کردند.

کرمانشاهی و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند که بنتونیت سدیم فعالیت آنزیم‌های AST و ALT در سرم خون جوجه‌های گوشتی تغذیه شده با خوراک آلوده به آفلاتوکسین  B1را به حالت طبیعی برگرداند و نشان دادند که ۵/۰ تا ۱ درصد بنتونیت سدیم در جیره جوجه‌های گوشتی برای مبارزه با اثرات سمی آفلاتوکسین  B1 مفید بود. 

تراکووا و همکاران (۲۰۰۴) بیان کردند که ساختار سه لایه‌ای بنتونیت سدیم به آن توانایی جذب داخلی یون‌ها را می‌دهد. بنتونیت‌ها توانایی جذب فلزات سنگین و باکتری‌ها (کاتسوماتا و همکاران، ۲۰۰۳؛ هاسن و همکاران، ۲۰۰۳) و عوامل سمی و ضد تغذیه‌ای (پالسیفر و همکاران، ۱۹۹۴) را دارند.

گفته شده است که افزودن بنتونیت سدیم به جیره نشخوارکنندگان، ویتامین آ و کاروتن (پیش ساز ویتامین آ و عامل زرد شدن رنگ چربی) را از شکمبه جذب می‌کند. بنابراین توجه به دریافت مقدار کافی از این ویتامین توسط حیوان ضروری است (لوگ بروگ، ۱۹۹۳). در حالی که پیمپوکدی و همکاران (۲۰۰۴) بیان کردند که افزودن ۵/۰ درصد آلومینوسیلیکات کلسیم‌دار به جوجه مرغان تخم‌گذار، سطح ذخایر رتینول  را در کبد کاهش نداد و این نشان می‌دهد که جذب ویتامین آ تحت تأثیر قرار نگرفته است.

دشنگ و همکاران (۲۰۰۵) در یک مطالعه سه هفته‌ای روی مواد معدنی موجود در استخوان جوجه‌های گوشتی، با افزودن ۵/۰ درصد مونتموریلونیت، کاهشی در سطح کلسیم، فسفر، مس، آهن و روی در استخوان مشاهده نکردند اما گزارش کردند که سطح فلوئور و منگنز به طور معنی‌داری کاهش یافته است و تأمین آن‌ها در مواردی که ترکیبات آلومینوسیلیکات در جیره به کار می‌روند، ضروری است.



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *